Ehundik gora umeri diagnostikatzen zaizkie sortzetiko kardiopatiak Euskadin urtean

10.02.2023

Datu estatistikoen arabera, kardiopatia da Estatuan intzidentziarik handiena duen sortzetiko patologia. Izan ere, 8 kasuko intzidentzia du jaiotzen diren mila umeko, eta horrek esan nahi du Euskadin, urtero, 114 ume inguru jaiotzen direla sortzetiko kardiopatia batekin.

Ume horien senideen elkarteek, hala nola Menudos Corazones Fundazioak edo Euskadiko Bihotzez-Sortzetiko Kardiopatien Elkarteak adierazi dutenez, ume bati sortzetiko kardiopatia diagnostikatzen zaionean, bihotzeko arazo bat egiaztatzeaz gain, horrek zeharkako eragina izango du ume horren bizitzako eta osasuneko esparru askotan eta bere familia- eta gizarte-eremuan ere.

Hori dela eta, urtero, otsailaren 14an Sortzetiko Kardiopatien Nazioarteko Eguna gogorarazten da, gizartea arazo horrekiko sentikortzeko eta ume horiei laguntzeko beharraz jabearazteko.

IMQ-ko kardiologo pediatriko José Miguel Galdeanok adierazi duenez, «Espainian 4.000 kasu berri diagnostikatzen dira urtero, eta horrek gaixotasun-talde horren (berrogeita hamar mota baino gehiago biltzen ditu) larritasuna erakusten du. Sortzetiko kardiopatien ezaugarria da bihotzaren egituran alterazioak daudela, eta horiek enbrioi-aldian bihotza eratzean izandako akatsengatik sortu direla».

«Kasu gehienetan, jatorria faktore anitzen menpe dago, eta patogenia ez da ondo ezagutzen. Kardiopatia hori ondorengoei transmititzeko probabilitatea txikia da, kasu gehienetan % 5etik beherakoa», adierazi du espezialistak.

Izan ere, ondorengoengan sortzetiko kardiopatiak agertzeko arrisku-faktoreetako batzuk hauek dira: haurdunaldiko gaixotasun larriak, drogak hartzea, familiako aurrekariak, umeen alterazio kromosomikoak edo gurasoen adina.  

Patologia horien larritasunari dagokionez, diagnostiko gehienak kardiopatia arinak dira, eta aldizkako jarraipena behar izaten dute. Hala ere, beste batzuek esku-hartze terapeutikoak behar izaten dituzte, kateterismoaren edo kirurgiaren bidez. Eta kasu larrienek, ondoz ondoko ebakuntzak, ospitaleratzeak eta aldizkako kontrolak. Sortzetiko kardiopatiak dituzten paziente askok, tratamendu kirurgikoa gainditu ondoren, sintomarik gabeko bizitza ohi dute.

Zifra zehatza kalkulatzea zaila bada ere, adituek diotenez, sortzetiko kardiopatia guztien biziraupen orokorra % 90 ingurukoa da, kirurgiaren eta ebakuntza osteko zainketen aurrerapenari esker, eta % 100 ingurukoa da patologia batzuetan, bentrikulu arteko komunikazioan, esaterako. Kasu horretan, zehazki, bentrikulu arteko komunikazioa duten pazienteek bi bentrikuluak komunikatzen dituen zulo bat dute, eta sortzetiko kardiopatia ohikoena da jaiotzean.

Metodo diagnostikoak hobetu eta hedatu izanari esker, sortzetiko kardiopatiak dituzten umeen arreta nabarmen hobetu da. Hainbat diagnostiko-metodo daude, hala nola elektrokardiograma, ekokardiograma, azterketa elektrofisiologikoak, jaioberrien pultsuaren oximetria, hemoglobina neurtzea, X izpiak, erresonantzia magnetikoa, ordenagailu bidezko tomografia axiala, angiografia eta, besteak beste, bihotz-kateterismoa –zauri oso txikiko proba–, gaixotasun horiek diagnostikatzeko maiz erabiltzen dena.

«Gero eta sarriago egiten da kardiopatien jaioaurreko diagnostikoa, eta hori aurrerapen itzela da ume horiei jaio ondoren ematen zaien arreta goiztiarrean. Gaur egun, umetoki barruko anomalia horiek gutxitan trata ditzakegu, baina etorkizunean litekeena da arlo horretan aurrerapenak izatea», adierazi du IMQ-ko kardiologo pediatrikoak.

Sortzetiko kardiopatien sailkapena

Bihotzaren Espainiako Fundazioak adierazi duenez, berrogeita hamar sortzetiko kardiopatia baino gehiago daude, eta horiek jarraian adieraziko dugun bezala sailkatuta daude.

Lehenik, ezker-eskuin zirkuitulaburrak eragiten dituztenak (odol-zirkulazio sistemikotik biriketako odol-zirkulaziora igarotzen da odola), hala nola bentrikulu arteko komunikazioak eta aurikula arteko komunikazioak. Talde honetan sartzen dira, halaber, hodi arterioso iraunkorra eta zulo obal iragazkorra.

Bestetik, odol-fluxua buxatzen dutenak, esaterako, aortaren koarktazioa.

Eta, azkenik, sortzetiko kardiopatia zianogenoak, zeinetan odol-fluxu anormala biriketako odol-zirkulaziotik odol-zirkulazio sistemikora igarotzen den, eta egoki oxigenatu ez den odola ehunetara igarotzen den, eta zianosia eragiten duen (ezpainen eta azazkal-ohantzea moretuta daude).Talde horretan Fallot-en tetralogia eta odol-hodi nagusien transposizioa daude.